“Muốn ăn cơm trắng cá trê,
Muốn đội nón tốt thì về làng Chuông”
Nằm cách trung tâm Hà Nội 40 km về phía Tây, làng Chuông Thanh Oai được nhiều người biết đến với sản phẩm nón lá đặc biệt đã tạo nên nét duyên dáng kín đáo cho người phụ nữ Việt Nam qua nhiều thế hệ. Hãy cùng theo chân du lịch Khát Vọng Việt tim hiểu đôi nét về ngôi làng nón lá nổi tiếng này nhé.
Nội dung bài viết
Làng Chuông Thanh Oai – Làng nghề nón lá mang đậm bản sắc dân tộc
Chẳng rõ từ bao giờ, nón lá lại gắn liền với Việt Nam như một nét văn hóa đặc trưng của đất nước này. Khi nhắc về Việt Nam, du khách sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh những cô gái đằm thắm trong tà áo dài cùng chiếc nón lá đơn giản mà tinh tế. Trải qua bao thăng trầm thời cuộc, những chiếc nón lá vẫn giữ nguyên được nét duyên riêng làm xao xuyến bao trái tim. Trong tiềm thức của người Việt, hình ảnh nón lá hiện lên mộc mạc, dịu dàng và nên thơ. Chẳng hề phân biệt giàu nghèo, sang hèn, từ già đến trẻ, từ nam đến nữ, ai cũng đã ít nhất một lần che nghiêng nón lá, bởi nó là một trong những tinh hoa, mang đậm bản sắc dân tộc. Nằm cách trung tâm Hà Nội 40km về phía tây, ở huyện Thanh Oai có một ngôi làng tên gọi làng Chuông.
Làng Chuông Thanh Oai được nhiều người biết đến với sản phẩm nón lá
Làng Chuông Thanh Oai từ lâu đã nổi tiếng trong việc sản xuất nhiều loại nón khác nhau: Nón ba tầm cho nữ; nón nhô, nón dấu, nón chóp cho nam. Không những vậy, nón làng Chuông là vật phẩm yêu thích của hoàng hậu và các công chúa trong cung đình thời xưa cùng với tà áo dài tứ thân đằm thắm. Từ năm 1940 đến tận bây giờ, làng Chuông chỉ còn sản xuất duy nhất một loại nón, chính là nón lá. Người làng Chuông cũng chẳng rõ ai là ông tổ của nghề nón lá, chỉ biết rằng chiếc nón ra đời và gắn bó với mảnh đất này hơn 300 năm rồi. Ngày qua ngày, tháng qua tháng, năm qua năm, nón làng Chuông không chỉ đơn thuần là nét điểm xuyết tô thêm vẻ đẹp cho con người, mà hơn thế, nón lá gắn liền với cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
>> Xem thêm:
Nón lá của Làng Chuông Thanh Oai được làm như thế nào?
Chắc ít ai biết rằng để làm nên một chiếc nón thì nghệ nhân phải bỏ ra không ít công sức và thời gian. Đầu tiên phải kể đến là khâu chọn lá. Loại lá tốt nhất để làm nón ở tận vùng Quảng Bình, Phú Thọ. Nguyên liệu làm nón thường là lá cọ, lá buông, rơm, tre, lá cối, lá hồ.
Nguyên liệu là món lá
Lá sau khi lấy về sẽ được vò trong cát rồi mang đi phơi nắng cho đến khi màu xanh của lá chuyển sang màu trắng bạc và đáp ứng đủ các tiêu chí: mỏng tang, bền, dai, phẳng, không giòn và không rách.
Một khung nón lá bao gồm 16 lớp vòng cật nứa
Sau đó là đến làm vòng nón. Người ta làm vòng bằng cật nứa vót nhỏ và đều để khi nối chúng lại sẽ tròn và không cong vênh. Để đảm bảo được độ bền và chắc chắn cho một chiếc nón là thì phải đảm bảo có 16 lớp vòng và đem lại sự mềm mại cho chiếc nón lá.
Một công đoạn của làm nón lá
Kế đến, nghệ nhân sẽ là phẳng lá bằng cách miết trên chiếc lưỡi cày đã được hơ nóng rồi tỉ mỉ xếp từng lá vào vòng nón, một lớp mo tre và một lớp lá nữa rồi khâu lại. Có thể nói, đây chính là công đoạn khó nhất bởi nó đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận đến từng chi tiết nhỏ nhất. Để có một chiếc nón lá đẹp phải khâu từng mũi kim sao cho thẳng đều từ trong ra ngoài, từng mũi kim khâu nhanh thoăn thoắt và vô cùng êm ái, nghẹ nhàng. Ngoài yêu cầu may thẳng thì mũi khâu phải ngắn, nhỏ vì nếu quá to sẽ làm lộ đường chỉ, làm lá bị tét ra không tròn và khít. Để nón có màu trắng tinh thì sau khi khâu xong phải trải qua công đoạn hơ nón bằng hơi diêm.
Để nón không bị ẩm mốc hay bị cong khi đi ngoài nắng nhiều thì những người nghệ nhân sẽ sơn thêm một lớp quang dầu bóng lên nón lá. Để chiếc nón lá đẹp hơn, nghệ nhân sẽ trang trí lên nón kết hợp những đường nét hoa văn uyển chuyển và các con chữ yểu điệu.
Giá của một chiếc nón lá Làng Chuông Thanh Oai
Bởi vì có nhiều công đoạn và cần sự tỉ mỉ, khéo léo đến từng chi tiết nhỏ nhặt nhất nên để có thể làm ra một chiếc nón lá làng Chuông Thanh Oai đúng chuẩn, người nghệ nhân trung bình sẽ phải mất từ nửa ngày đến trọn một ngày để hoàn thành. Mọi công đoạn được làm bằng thủ công nên chỉ có những nghệ nhân lành nghề nhất thì mới làm được 2 chiêc/ngày. Mỗi chiếc nón làng Chuông tốt nhất, đẹp nhất được bán ra sẽ có giá hơn 100.000 đồng.
Giá của nón lá được quy ra từ tay nghề của người làm. Những người mới làm mũi khâu chưa được tinh tế thì giá nón lá là 70.000 đồng/cái. Thấp nhất là những chiếc nón có mũi khâu kém tinh tế giá từ 30.000 – 40.000 đồng.
Những trải nghiệm khi đến thăm làng Chuông Thanh Oai
Trải nghiệm làm nón lá
Đến đây bạn có thể tự tay làm nón lá, tự tay làm khung, thuê chữ hay quét sơn,… tự làm chiếc nón cho bản thân. Đây sẽ là một trải nghiệm rất thú vị.
Trải nghiệm làm nón lá
Hòa mình vào không khí nhộn nhịp của chợ làng Chuông
Chợ làng Chuông là nét đặc trưng vẫn còn gìn giữ tới ngày hôm nay. Chợ chỉ bán duy nhất một sản phẩm đó là nón lá và chợp họp vào các ngày 4, 10, 14, 20, 24 và 30 (âm lịch). Người ta xếp nón thành từng chồng dài, trắng lóa cả một góc đường. Nếu muốn cảm nhận không khí nhộn nhịp của phiên chợ thì nên đi sớm trong khung giờ từ 6 đến 8 giờ.
Chợ làng Chuông
Mua quà lưu niệm
Mặc dù nón lá xuất hiện khắp mọi nơi trên đất nước, thế nhưng nón làng Chuông vẫn giữ một vị thế riêng trong trái tim người Việt. Nhiều du khách đều chọn làng Chuông để tham quan và mua những chiếc nón lá để làm quà lưu niệm. Bí quyết khiến nón lá làng Chuông được ưu ái đến thế là bởi độ bền, đẹp và chắc. Tất cả đều xuất phát từ cái tình của người làm nón.
Nón lá là món quà lưu niệm được nhiều du khách yêu thích
Nếu bạn có kế hoạch du lịch Hà Nội thì đừng bỏ qua Làng nghề nổi tiếng này nhé. Làng Chuông Thanh Oai với hàng trăm năm truyền nghề vẫn lưu giữ nét độc đáo của văn hóa Việt Nam thấm đẫm trong từng chiếc nón. Yêu thôi chưa đủ, hãy thể hiện tình yêu ấy bằng hành động nhằm gìn giữ và phát triển nghề nón truyền thống của Việt Nam.
"Là người đam mê du lịch, với Tôi du lịch là cuộc sống, sứ mệnh của chúng Tôi là thiết kế và tổ chức những Tour du lịch có giá trị cao cho mọi khách hàng, giúp khách hàng có được những chuyến đi thực sự ý nghĩa, vui vẻ và bình an, giúp gắn kết tất cả các thành viên để mọi người hiểu nhau hơn và làm việc hiệu quả hơn"
Chia sẻ của khách hàng về Ghé thăm làng Chuông Thanh Oai – Cội nguồn chiếc nón Việt