Nếu như thủ đô Hà Nội có Hoàng Thành Thăng Long nổi tiếng với Cửa Bắc – khu thành cổ Hà Nội, thành phố Vinh có Cổng Thành minh chứng còn sót lại của Thành cổ Nghệ An, thì đến với Quảng Bình bạn sẽ được biết đến Quảng Bình Quan – hệ thống thành lũy cổ với kiến trúc độc đáo được xây đắp bảo vệ kinh thành Nguyễn.
Nội dung bài viết
Đôi nét về Quảng Bình Quan
Quảng Bình Quan được xây dựng năm 1639 từ thời Chúa Nguyễn, thành lũy cổ kính này thuộc trung tâm phường Hải Đình, TP. Đồng Hới nằm ngay giữa ngã tư: phía Đông là đường Mẹ Suốt đi xuống bến sông Nhật Lệ, phía Tây là đường đi lên Đức Ninh, phía Nam là đường đi Huế, phía Bắc là đường đi Hà Nội.
Quảng Bình Quan thuộc thành lũy Đâu Mâu – Nhật Lệ xưa với ba cửa quan: cửa vào dinh Quảng Bình gọi là Quảng Bình Quan (Cổng Bình Quan), cửa Lý Chính Đại Quan Môn (Cổng Thượng) và cửa Thủ Ngự tại cửa biển Nhật Lệ. Riêng cửa Thủ Ngự thì nay cũng đã mất và cũng không có ghi chép lại trong sử sách.
Năm 1812, Lộc Khê Hầu Đào Duy Từ vâng mệnh Chúa Nguyễn thiết kế và xây bằng thành lũy này bằng đất bởi công sức của tất cả người dân ở đây. Đến năm 1824, vua Minh Mạng đã nhờ một viên sỹ quan Pháp thiết kế lại theo kiến trúc và dáng dấp của một thành lũy quân sự thật thụ: khung thành có hình múi khế, 4 múi to theo hướng Tây Nam – Đông Bắc, 4 múi nhỏ theo hướng Tây Bắc – Đông Nam.
Chu vi thành dài 465 trượng (1.860m) , cao 1 trượng (4m), mặt thành rộng 1,35m móng dày 2 m. Lúc này thì thành đã được xây hoàn toàn bằng gạch có độ nung cao, chủ yếu là 2 loại kích thước: 0,3 x 0,3 x 0,06 m và 0,28 x 0,14 x 0,06 m, vữa bằng mật mía trộn cát, không tô trát.
Vào thời này, đây được xếp là một trong những công trình có kiến trúc đặc sắc của đất nước. Năm 1842, phía đường Đức Ninh của Quảng Bình Quan được xây thêm hào ngoài thành, có cầu gạch vòng qua hào bởi sự chỉ đạo của vua Thiệu Trị. Quảng Bình Quan trải qua hàng trăm năm vẫn sừng sững, uy nghi và cổ kính giữa thành phố Đồng Hới họa lệ.
Để khám phá các địa danh nên đến ít nhất một lần trong đời tại Quảng Bình, đừng bỏ lỡ bài viết: Du lịch Quảng Bình có gì hay của Khát Vọng Việt bạn nhé!
Quảng Bình Quan – công trình văn hóa lịch sử đặc sắc
Thời Trịnh – Nguyễn phân tranh, Quảng Bình Quan được xem là hệ thống thành luỹ cổ được xây nhằm giúp Chúa Nguyễn ở Đàng Trong chống lại các đợt tấn công của Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài.
Nằm trong hệ thống Lũy Thầy kéo dài hơn 30 km, trấn giữ con đường huyết mạch Bắc – Nam và đường thuỷ từ cửa biển Nhật Lệ, Quảng Bình Quan được xây dựng rất kiên cố và vững chắc với địa thế tựa núi gần khe. Có lẽ nhờ vậy mà hơn 7 lần quân của Chúa Trịnh vượt Sông Gianh vào Nam thì cả 7 lần đều bị chặn đứng và thất bại ở cửa ải này.
Không chỉ phòng ngự nghiêm ngặt với quân chúa Trịnh mà đối với người ở phương Bắc có việc gì muốn vào dinh Quảng Bình, nếu đi đường bộ thì trước hết phải vào Quảng Bình Quan trình giấy tờ rồi mới ngược ra hướng Bắc vào cửa Nam Môn để nhập thành. Còn người đi đường thủy thì phải chèo thuyền vào cửa Nhật Lệ, trình giấy tờ ở cửa quan Thủ Ngự rồi cho thuyền lên bến cửa Đông mà nhập thành.
Bài viết Hot:
- Chợ Đồng Hới – Chợ đầu mối hải sản lớn nhất tại Quảng Bình
- Khám phá Đèo Ngang Quảng Bình hoang sơ, kì vĩ đến hút hồn
Năm 1825, vua Minh Mạng tiến hành cho trùng tu Quảng Bình Quan bằng việc nâng cao thêm tầng tháp canh, công trình này càng khẳng định sự kiên cố, tráng lệ của hệ thống lũy thành. Quảng Bình Quan được đánh giá là một trong những công trình văn hóa lịch sử đặc sắc nhất đất nước lúc bấy giờ. Hơn nữa, nhà vua còn cho tiến hành đúc nổi hình ảnh uy nghiêm của Quảng Bình Quan vào Nghi Đỉnh đặt trước Thế Miếu trong Tử Cấm Thành.
Trong thời gian kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược, Quảng Bình Quan bị tấn công và phá hủy nặng nề, tuy nhiên nơi đây vẫn giữ được những nét kiến trúc, tàn tích vô cùng linh thiêng cho đến ngày nay.
Du lịch Quảng Bình Quan có gì?
Ngày nay, với sự quan tâm của Chính quyền và đóng góp, đồng lòng của nhân dân địa phương, Quảng Bình Quan đã được phục chế lại với kiến trúc nguyên bản như xưa.
Về cơ bản thì thành vẫn còn 3 cổng, đoạn thành phía Nam còn lại 2/3 tương đối nguyện vẹn, chỉ có phía Bắc thành đã bị sập hoàn toàn, sau khi sửa lại thì kích thước chỉ còn khoảng 1.087 m với 15 đoạn dích dắc hình răng khế.
Quảng Bình Quan là một di tích tồn tại hàng trăm năm, chứng tích lịch sử quan trọng của mảnh đất Đồng Hới – Quảng Bình và là một trong 32 công trình trong danh mục dự án văn hoá trọng điểm được đầu tư từ năm 2001-2010.
Quảng Bình Quan không chỉ minh chứng cho một hệ thống quân sự vững chắc thời Trịnh Nguyễn mà còn khắc họa nét tinh tế của một công trình nghệ thuật đã có hàng trăm năm tuổi.
Đến Quảng Bình Quan, bạn có thể kết hợp khám phá các địa điểm du lịch nổi tiếng khác tại TP. Đồng Hới như: Tượng đài Mẹ Suốt, Nhà thờ Tam Tòa, Cồn cát Quang Phú, chợ đêm Đồng Hới…để cảm nhận những nét đẹp từ thiên nhiên, kiến trúc nghệ thuật đến con người tại vùng đất xinh đẹp này nhé!
Đừng quên thưởng thức các món ăn nổi tiếng như: bánh xèo Quảng Hòa, cháo canh cá lóc, lẩu cá khoai, đẻn biển, sò huyết, mực khô, cá nghéo, khoai deo, bánh bọt lọc…là những đặc sản Quảng Bình gây thương nhớ, níu chân du khách.
Hãy đến tận nơi, chiêm ngưỡng từng đường nét kiến trúc độc đáo, thả hồn vào không gian của một Quảng Bình Quan linh thiêng để thấy vùng đất này hấp dẫn đến nhường nào. Chúc bạn có hành trình khám phá du lịch Quảng Bình đáng nhớ, an toàn và ý nghĩa!
Bạn đọc cũng quan tâm:
quảng bình quan |
cổng bình quan |
cổng bình quan quảng bình |
Chia sẻ của khách hàng về Quảng Bình Quan – Di tích thành lũy cổ linh thiêng tại Quảng Bình