Nhắc đến mảnh đất Tà Xùa người ta sẽ nghĩ đến thiên đường mây bồng bềnh, sống lưng khủng long tuyệt đẹp, những nụ cười bình dị, chất phác của người dân xã vùng cao này. Bên cạnh đó, không thể không nhắc tới chính là đặc sản Chè Tà Xùa Bắc Yên – đặc sản trứ danh của vùng đất này. Vậy chè Tà Xùa Bắc Yên có những nét đặc biệt gì mà nổi tiếng như vậy hãy cùng du lịch Khát Vọng Việt tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé.
Mời quý khách hàng theo dõi Video du khách Săn mây Tà Xùa 2N1Đ do Khát Vọng Việt tổ chức:
Video khách hàng đánh giá chất lượng dịch vụ Tour săn mây Tà Xùa của Du lịch Khát Vọng Việt tổ chức:
Nội dung bài viết
Khái quát về vùng đất Tà Xùa
Tà Xùa một xã vùng cao của huyện Bắc Yên, nơi giáp ranh giữa hai huyện Trạm Tấu của Yên Bái và huyện Bắc Yên Sơn La. Địa hình Tà Xùa là vùng núi với độ cao 1600m so với mực nước biển luôn xuất hiện xương mù dày đặc, đặc biệt là những dải mây cuồn cuộn ập vào vách núi.
Sống lưng khủng long Háng Đồng Tà Xùa
Khí hậu ở Tà Xùa quanh năm mát mẻ, mùa hè nhiệt độ ban ngày cũng không bao giờ vượt quá 28 độ, đêm và sáng sớm nhiệt độ giảm thấp khoảng 17 – 18 độ C. Mùa đông nhiệt độ thấp hơn vùng đồng bằng 5-7 độ, có những thời điểm rét kéo dài, nhiệt độ giảm dưới 0 độ C, xuất hiện tình trạng băng giá và sương muối. Đất đai khu vực huyện Bắc Yên khá màu mỡ, tầng canh tác dày với nhiều loại thổ nhưỡng cho phép phát triển nhiều loại cây trồng.
Xem thêm: Tour du lịch Mai Châu – Pù Luông 2n1đ
Chính điều kiện, khí hậu, thổ nhướng, độ ẩm không khí cao nơi đây tạo nên những vùng rừng chè shan tuyết có niên đại hàng trăm năm trong đó có cây di sản Việt Nam với niên đại 280 năm tuổi. Tất cả tạo nên một sản phẩm chè nổi tiếng – Chè Tà Xùa Bắc Yên với hương vị đặc trưng.
Chè Tà Xùa
Đôi nét về cây chè Tà Xùa
Tà Xùa vùng đất nổi tiếng với quả sơn tra và cây chè shan tuyết cổ thụ. Đặc biệt, chè Tà Xùa Bắc Yên đã có tiếng trong và ngoài tỉnh từ những năm thập niên 90 của thế kỉ trước. Khác với chè Thái Nguyên hay Mộc Châu thì chè Tà Xùa rất đặc biệt, có búp trắng cánh vàng. Khu rừng chè Tà Xùa nằm ở độ cao trên 1500m với khí hậu khắc nghiệt như mây mù, mưa phùn, tuyết rơi, rét đậm rét hại nhưng dường như đó là yếu tố vô cùng thuận lợi cho cây chè phát triển.
Chè cổ thụ Tà Xùa được vinh danh là cây di sản
Chè Tà Xùa không sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo về thực vật, chất kích thích nhưng cây chè vẫn phát triển tốt cho ra những búp chè tươi ngon. Khu rừng chè Shan tuyết rộng tới 140.000 ha được tộc người Mông chăm sóc, bảo vệ và đây cũng chính là kho báu giúp đồng bào nơi đây vươn lên làm giàu. Ở Tà Xùa có 5 bản trồng chè trong đó có trên 2000 gốc chè cổ thụ trên 200 năm tuổi tập trung ở các Bản Bẹ, Mống Vàng.
Những cây chè cổ thụ ở đây đã vài trăm năm tuổi, thân cây xù xì, rêu phong, có những thân cây to cả người ôm không hết. Khi những búp chè nở rô, đồng bào nơi đây tiến hành thu hoạch hái chè. Mỗi khi hái chè, người Mông phải trèo lên tận phía trên cao hái từng búp trà non bỏ vào gùi.
Sao chè thủ công bằng chảo gang dưới lửa
Chè khi hái xong cần đem đi chế biến ngay để giữ trọn hương vị và để lá chè không bị hỏng. Người dân làm héo trà bằng lửa trên một chảo gang rất to. Dần dần sau này khi tham gia liên kết sản xuất với các doanh nghiệp thì dân bản cũng được các doanh nghiệp hướng dẫn kĩ thuật chăm sóc, thu hái chè sao cho đúng quy trình. Hiện nay, người Tà Xùa đang dần thay thế phương pháp sao chè thủ công bằng lồng quay bằng tay, đối với một số hộ ở trung tâm xã có điện nên sử dụng động cơ để thay sức người. Trải qua các quy trình chế biến nghiêm ngặt, đảm bảo vệ sinh, từng gói chè Tà Xùa được đem đến tay người tiêu dùng như chính tình cảm của đồng bào nơi đây gửi gắm trong đó.
Hiện nay chè được sao bằng lồng quay rất tiện lợi
Người Tà Xùa trồng rất nhiều trà, tuy nhiên họ không thường uống trà như người Kinh hay người Thái. Trong lễ cúng “con ma nhà” người Mông Tà Xùa cúng bằng ba chén trà thay vì cúng bằng rượu như những nơi khác. Đây là một trong những đặc trưng văn hóa của người Mông ở Tà Xùa.
Chè Tà Xùa có hương vị như thế nào?
Chẳng phải ngẫu nhiên mà chè Tà Xùa nổi tiếng đến như vậy, khi thưởng thức bạn mới cảm nhận được hết những gì tinh túy của nó. Nước chè có màu vàng sánh được ví như mật ong Tà Xùa, không xanh như chè Thái Nguyên. Nhấp một ngụm chè, cái đầu tiên mà bạn cảm nhận được đó là vị đắng chát sau đó dần chuyển thành sang ngọt thấm sâu trong cổ họng. Một điều khác biệt nữa tạo nên đặc trưng của chè Tà Xùa là tra thêm 4-5 lần nước thì hương vị của chè vẫn được giữ nguyên, những búp chè nở bung như cánh hoa.
Lá chè Tà Xùa búp trắng căng mọng
Cây chè Tà Xùa chỉ được trồng trên đất Tà Xùa Bắc Yên thì mới giữ được hương vị đặc trưng của nó. Loại chè này khi pha cũng rất kén nước, tốt nhất là nước suối của vùng này, còn nếu ở khu dưới đồng bằng thì phải dùng nước khoáng đun sôi mới ngon.
Giá chè Tà Xùa
Trước đây giá chè Tà Xùa chỉ giao động từ 200.000 – 300.000đ nhưng từ khi liên kết với các doanh nghiệp, quy trình chăm sóc, chế biến chè được nâng cao thì hiện nay trên thị trường giá chè Tà Xùa dao động khoảng 600.000 – 1.100.000đ/kg tùy theo từng loại.
Chè Tà Xùa có 3 loại: loại 1 búp 1 lá, loại 1 búp 2 lá và loại 1 búp 3 lá. Chè sạch được chế biến thủ công nên số lượng rất ít, giá cũng giao động tùy theo từng thời điểm:
- Chè 1 búp 1 lá giá 1.100.000đ/kg
- Chè 1 búp 2 lá giá 850.000đ/kg
- Chè 1 búp 3 lá giá 600.000đ/kg
Hướng dẫn cách pha chè/trà Tà Xùa đúng chuẩn
Trà đạo từ xưa đến nay đã trở thành thú vui tao nhã của nhiều người. Người ta thưởng thức chè trong không gian yên tĩnh giúp xua đi những mệt mỏi, căng thẳng. Chè ngon thì phải pha đúng chuẩn thì mới cảm nhận được hết những tinh túy của nó.
Nghệ thuật pha chè
Nước:
Nước pha chè cũng phải lựa chọn thật kĩ, đối với vùng đồi núi có thể sử dụng nước suối còn với miền xuôi có thể sử dụng nước lọc hoặc nước mưa. Những loại nước này sẽ hạn chế các tạp chất tạo mùi lạ tránh làm ảnh hưởng đến hương vị của chè.
Dụng cụ pha chè:
Bạn cần chuẩn bị những ấm chuyên dụng để pha chè. Chén uống trà cũng phải lựa chọn cẩn thận đảm bảo có độ lớn đựng được lượng nước trà đủ cho 3 ngụm ( 1 ngụm lớn, 2 ngụm bé). Ngoài ra, bạn cũng nên chuẩn bị một cái thìa nhỏ để xúc chè tránh để tay tiếp xúc với chè.
Cách pha trà:
- Đun nước: Nước được đun sôi sau đó mở nắp ấm ra cho mặt nước bằng phẳng điều này giúp hạ nhiệt độ nước sau đó rót nước vào phích. Với cách hạ nhiệt độ nước này thì phích nước sẽ có độ nóng thích hợp để pha chè.
- Đánh thức chè: Sau khi cho một lượng chè tùy theo khẩu vị của từng người vào chuyên thì rót nước từ độ cao khoảng 10 cm, lượng nước ngập trong chuyên, bạn lắc nhẹ ấm và rót ra ngay. Sau khi rót nước ra, chè sẽ được để nguyên khoảng 10 giây. Trong thời đó bạn sẽ lấy nước nóng tráng qua các chén uống trà.
- Ủ chè lần đầu: Bạn rót nước vào chuyên từ độ cao khoảng 15 cm với dòng nước ngỏ nhập chè trong chuyên, ủ khoảng 7 giây sau đó rót ra chén thưởng thức.
- Ủ những lần tiếp theo: Sau khi thưởng thức hết nước chè ở lần ủ đầu, bạn tiếp tục ủ chè những lần tiếp theo, thời gian ủ lần sau cộng 3-5 giây so với lần trước.
Thưởng thức chè hương vị thơm ngon của chè Tà Xùa
Thưởng thức chè
Khi uống chè thì chúng ta nên uống thành 3 ngụm. Ngụm thứ nhất uống ít để nếm ở đầu lưỡi đồng thời ngửi hương thơm của chè. Ngụm thứ 2 uống ngụm lớn gần hết chén chè để cảm nhận hương vị của chè Tà Xùa. Ngụm thứ 3 uống hết chỗ còn lại để đánh giá chè và cảm nhận hương vị của tách chè.
Chè Tà Xùa Bắc Yên – đặc sản nổi tiếng cũng là một món quà, tình cảm của người dân Tà Xùa gửi gắm đến mọi du khách. Việc cải tạo, phục hồi giữ gìn các cây chè cổ thụ và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chè Tà Xùa góp phẩn quảng bá các sản vật địa phương đến người tiêu dùng đồng thời giới thiệu các nét văn hóa đặc sắc của đồng bào nơi đây nhằm thúc đẩy ngành du lịch trên địa bàn Tà Xùa phát triển.
"Là người đam mê du lịch, với Tôi du lịch là cuộc sống, sứ mệnh của chúng Tôi là thiết kế và tổ chức những Tour du lịch có giá trị cao cho mọi khách hàng, giúp khách hàng có được những chuyến đi thực sự ý nghĩa, vui vẻ và bình an, giúp gắn kết tất cả các thành viên để mọi người hiểu nhau hơn và làm việc hiệu quả hơn"
Chia sẻ của khách hàng về Chè Tà Xùa Bắc Yên – Đặc sản trứ danh vùng Tây Bắc