Ở cả 3 miền đất nước đều có những loại mắm nổi tiếng và vô cùng đặc trưng, ví dụ như mắm tôm, mắm tép, mắm cáy, mắm nhum hay mắm ba khía. Ngoài ra, còn một loại mắm khác cũng đặc biệt không kém, thậm chí là có giá thành cao hơn hẳn so với những loại khác, đó chính là mắm rươi. Công đoạn chế biến mắm rươi cầu kỳ ra sao, hương vị của chúng thơm ngon thế nào mà lại khiến bất cứ ai cũng nhất định phải thưởng thức một lần trong đời. Bài viết này của Du lịch khát vọng Việt chắc chắn sẽ giải đáp hết mọi thắc mắc của bạn.
Nội dung bài viết
Mắm rươi là mắm gì?
Mắm rươi là loại mắm được muối từ con rươi sống, một loài nhuyễn thể thuộc bộ giun đốt. Con rươi có hình dáng gần giống với con giun đất nên còn được gọi là rồng đất. Trên thân của chúng chia làm nhiều đốt khác nhau, từ 50-60 đốt và dài khoảng 6cm. Con rươi còn tươi sau khi được trải qua nhiều công đoạn chế biến như ngâm, ủ trong thời gian dài (ít nhất là 3 tháng) sẽ tạo thành món mắm rươi đậm đà, thơm ngon và có mùi rất đặc trưng.
Mắm rươi là loại gia vị đồng thời cũng là món ăn được nhiều gia đình yêu thích. Chúng thường được dùng để nêm nếm món ăn hoặc làm loại nước chấm với thịt chân giò, thịt ba chỉ luộc ăn kèm cùng rau sống, rau thơm húng, quế, chuối xanh, khế chua,… Bởi vì đã qua chế biến rất kì công nên mắm rươi khá sánh dẻo, cộng thêm vị béo ngậy của con rươi tươi nên càng lôi cuốn.
Trong 100ml mắm rươi có đến 12,4g protid, 4,4g lipid và chỉ có 92 calo. Ngoài ra, mắm rươi còn cung cấp nhiều nhiều loại khoáng chất như canxi, photpho, sắt…
Cách làm mắm rươi?
Mắm rươi đặc biệt ở chỗ nó không phải là đặc sản của bất kỳ tỉnh thành nào mà nó có ở cả 3 miền. Mỗi vùng tùy theo khẩu vị và thói quen từ đó sẽ làm nên cách chế biến mắm rươi khác nhau. Tuy nhiên, đặc điểm chung là dù chế biến theo kiểu nào thì rươi trước khi đem đi muối cũng đều được sơ chế, làm sạch kĩ lưỡng. Sau khi chọn con rươi tươi rói, chúng được nhặt hết rác rồi ngâm nước muối để loại bỏ bụi bẩn. Người nghệ nhân phải rửa thật nhẹ nhàng để không làm vỡ thịt rươi. Cuối cùng, rươi được để ráo rồi mới sẵn sàng cho các công đoạn tiếp theo.
Dù là mắm rươi kiểu miền Nam hay miền Bắc thì nguyên liệu cần cho món mắm rươi chuẩn vị luôn có bột vỏ quýt, bột thính gạo nếp, bột gừng, muối hạt to. Người nghệ nhân bắt đầu rang muối hạt sau đó cho rươi đã sơ chế vào chiếc vại làm bằng sành rồi đậy kín. Phải làm mắm rươi khi trời nắng thì mới đủ nhiệt độ để chín rươi. Thành phẩm cuối cùng phải là con rươi có màu đỏ chín từ đầu đến đuôi.
Cách làm mắm rươi miền Nam
So với miền Bắc, mắm rươi theo kiểu miền Nam có phần loãng hơn, ngọt hơn và ít các gia vị đặc trưng hơn. Cách làm mắm rươi như sau. Chuẩn bị chiếc chum sành thật sạch và khô rồi cho rươi vào. Lần lượt xếp từng lớp, hết một lớp rươi sẽ đến một lớp muối rang. Tỉ lệ ướp là 5 muối:1 rươi:4 nước. Sau khi chum đầy, bọc kín bằng vải xô cho thoáng khí rồi mang ra nắng phơi. Khi nào rươi chín đỏ hết thì mới sử dụng được.
Nếu trời nắng to, sau khoảng 20 ngày mắm rươi sẽ chín. Cách kiểm tra là bạn nhìn vào miện chum, nếu xác rươi nổi lên trên rồi tạo thành từng mảng đen, tỏa mùi thơm đặc trưng nghĩa là mắm rươi đã chín. Bạn chỉ cần chuẩn bị một đĩa heo luộc, tô rau sống khế chua ăn kèm chén mắm rươi là đủ bài. Mắm rươi càng ủ lâu càng đậm đà và ngon hơn.
Cách làm mắm rươi miền Bắc
Mắm rươi miền Bắc không chỉ để chấm mà còn làm nguyên liệu chế biến trong các món ăn khác nên có phần đặc và sệt hơn so với mắm rươi miền Nam. Cách chế biến cũng yêu cầu sự tỉ mỉ hơn nhiều. Khi rươi đã sơ chế sạch sẽ được đem đi đánh đến khi thịt nhuyễn sát. Sau đó, ướp với tỉ lệ 6 rươi: 1 muối. Rươi và muối cũng được xếp lớp so le tương tự cách làm của miền Nam và đem đi phơi nắng 20 ngày.
Khi rươi phân hủy và bắt đầu nổi lên bề mặt, chuyển sang màu đen, nghệ nhân lại cho rươi vào các hũ nhỏ cùng với rượu theo tỉ lệ 1 chén sứ rượu cho 1kg rươi rồi phơi nắng tiếp trong ít nhất là 4 tuần. Tiếp theo, mở hũ rươi và cho thêm bột thính làm từ gạo nếp, bột gừng, bột vỏ quýt phơi tiếp trong 7-8 tuần.
Công đoạn chưa dừng lại ở đó. Rươi lại được chuyển sang lọ nhỏ hơn có nắp đậy chặt, bọc miệng bằng nilong lín rồi phơi nắng trong 3 tháng thì hoàn thành. Vậy mới thấy, làm ra chén mắm rươi đặc sệt, vàng óng quả thật không dễ dàng. Có lẽ vì thế mà mắm rươi có giá thành khá cao. Nhưng với những nguyên liệu chọn lọc, cầu kỳ trong tất cả công đoạn và thành phẩm ngon tuyệt vời, giá tiền như thế là hoàn toàn xứng đáng.
Giá mắm rươi bao nhiêu tiền 1 lít?
Cách làm kì công, nguyên liệu quý tốt cho sức khỏe cùng với thời gian rất dài nên giá của mắm rươi khá cao so với các loại mắm khác. Tuy nhiên, nhiều người không ngại bỏ ra số tiền lớn để thưởng thức món ăn đặc sản thơm ngon này. Tùy theo từng mùa mà giá mắm rươi sẽ thay đổi. Hiện nay, vì biến đổi khó hậu, môi trường sống của rươi ít nhiều bị ảnh hưởng nên số lượng rươi tươi ngon đã giảm đi đáng kể so với hồi trước. Vì thế, giá mắm rươi có lẽ sẽ ngày càng tăng cao hơn.
Giá mắm rươi cũng có sự chênh lệch khá lớn giữa 2 miền Nam và Bắc. Bởi lẽ, mắm rươi miền Nam loãng hơn, số lượng rươi trong 1 lít mắm cũng ít hơn. Còn mắm rươi miền Bắc có tỷ lệ rươi so với muối cực kỳ đậm đặc, cứ 6kg rươi mới dùng 1 kg muối nên giá tiền gần 1 triệu đồng cho 1 lít mắm rươi vẫn hoàn toàn xứng đáng. Tùy theo sở thích mà bạn có thể lựa chọn loại mắm phù hợp.
Loại mắm rươi | 0.5 lít | 1 lít |
Mắm rươi miền Bắc | 350.000 VND | 700.000 VND |
Mắm rươi miền Nam | 95.000 VND | 190.000 VND |
Các loại mắm rươi nổi tiếng
Mắm rươi Trà Vinh
Loại mắm rươi nổi tiếng nhất ở miền Nam không gì khác ngoài mắm rươi thương hiệu vùng đất Trà Vinh. Đặc điểm của loại mắm rươi này là loãng, màu váng óng ánh như màu mật ong cực kỳ đẹp mắt. Vì làm theo khẩu vị miền Nam nên dĩ nhiên hậu vị đọng lại khi ăn mắm rươi Trà Vinh là bị hơi ngọt. Loại mắm này thường được dùng để làm nước chấm, thay cho mắm cá cơm. Ngoài ra, ta còn có thể lấy làm một loại gia vị trong món cá kho để tăng thêm độ thơm ngon quyến rũ.
Hiện nay, mắm rươi dần trở thành món đặc sản, đem làm quà biếu tặng mỗi khi có dịp ghé thăm vùng đất sông nước Trà Vinh. Giá mỗi chai cũng cực kỳ hợp lý mà lại được đóng gói chắc chắn, cực kỳ tiện lợi để mang đi đường xa. Đặc biệt loại mắm này loãng nên không quá nồng, hầu hết ai ai dù có kén ăn đến mấy cũng có thể sử dụng được.
Mắm rươi Tứ Kỳ – Hải Dương
Có lẽ, loại mắm rươi nổi tiếng nhất cả nước chính là thương hiệu mắm rươi Tứ Kỳ – Hải Dương. Ai sành ăn, mê ăn các loại mắm chắc chắn không nên bỏ qua đặc sản này. Loại mắm rươi này được cho là có chất lượng cao nhất về cả mùi vị lẫn độ đậm đặc của rươi. Có lẽ nguyên nhân chính là vì rươi sống chủ yếu ở Tứ Kỳ. Người nghệ nhân dễ dàng thu mua những con rươi ngon nhất, béo nhất ngay sau khi chúng được đánh bắt để mang đi sơ chế mà không làm mất đi độ tươi ngon.
Tứ Kỳ có điều kiện khí hậu ôn hòa, thuận lợi, nhiều loại sinh vật phong phú để làm thức ăn cho con rươi phát triển tốt. So với những nơi khác, rươi Tứ Kỳ – Hải Dương con nào con nấy béo ú, mập mạp cực kỳ bắt mắt. Ngoài ra, nghề làm mắm rươi ở đây đã tồn tại trong rất nhiều năm nên hơn ai hết, người dân Tứ Kỳ chính là những người thợ lành nghề. Họ có kinh nghiệm chọn rươi, sơ chế, nêm nếm để giữ trọn giá trị dinh dưỡng của con rươi. Đó là lý do khiến thương hiệu mắm rươi Tứ Kỳ tồn tại lâu dài và luôn khiến người ta nhớ mãi.
Mắm rươi Tứ Kỳ cực kỳ đặc và sệt. Múc một muỗng có cơ man nào là rươi. Tuy giá thành cao nhưng thực tế, ta chỉ cần dùng một số lượng ít rồi pha cùng với nước thì một chai mắm rươi có thể dùng rất lâu. Nguyên liệu làm mắm rươi Tứ Kỳ rất công phu, vừa có muối vừa có hành, ớt, bột gạo. Ngoài ra, mắm rươi cũng được ủ cực kỳ kín trong thời gian tối thiểu là 3 tháng nên mắm rươi không dễ bị hỏng. Chỉ khi tất cả các con rươi chuyển sang màu đỏ vàng, người ta mới mang bán ra thị trường, tiêu chuẩn cực kỳ cao.
Mắm rươi Hải Phòng
Ngoài Hải Dương, Hải Phòng cũng là một vùng đất lý tưởng để con rươi sinh trưởng và phát triển béo tốt, khỏe mạnh. Nổi tiếng nhất là xã Khởi Nghĩa, Tiên Tiến nuôi rất nhiều rươi. Ban đầu, người dân trong làng chỉ làm mắm rươi để ăn trong các bữa cơm hàng ngày vì rươi có sẵn mà lại giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, sau khi thương hiệu ngày càng được yêu thích và có nhiều người biết đến, cùng với đó là nguồn lợi thu nhập khá tốt, nghề làm mắm rươi dần được thương mại hóa. Cũng nhờ đó mà mắm rươi Hải Phòng trở thành 1 trong 4 nơi làm mắm rươi nổi tiếng nhất cả nước.
Đặc điểm của loại rươi này là đặc, có màu vàng óng như mật ong. Hương vị vô cùng đậm đà, thơm ngon, dùng làm mắm chấm, ăn xổi với cơm hay làm gia vị nấu ăn đều rất tuyệt vời. Đặc biệt, mùa rươi bắt đầu từ tháng 9. Ngay khi vừa đến Tết thì mắm rươi cũng đủ thời gian ủ xong. Nếu bạn có dịp đến Hải Phòng, đừng quên mua những chai mắm rươi thơm ngon làm quà biếu cho người thân hoặc dùng trong dịp Tết nhé.
Mắm rươi Nghệ An
Một đại diện mắm rươi ngon đến từ miền Trung chính là mắm rươi Nghệ An. Mắm rươi ở đây có mùi vị rất đặc trưng, khó mà nhầm lẫn với bất kỳ nơi nào khác. Kết cấu không quá đặc cũng không quá lỏng, màu vàng óng nịnh mắt vô cùng. Khi đến Nghệ An, ngoài kẹo cu đơ nổi tiếng, người ta cũng rất chuộng mua mắm rươi về làm quà.
Nước mắm rươi mua ở đâu?
Hiện nay, khách hàng có rất nhiều sự lựa chọn để mua mắm rươi với đủ kiểu loại cũng như chất lượng. Tùy theo khả năng tài chính, bạn đều dễ dàng mua những chai mắm rươi bán sẵn. Tuy nhiên, hãy luôn nhớ rằng giá cả đi đôi với chất lượng. Mắm rươi sạch sẽ, chế biến cầu kỳ thì chắc chắn sẽ đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bạn và gia đình hơn là so với những chai mắm rươi bán trôi nổi không rõ nhãn mác.
Trong nhiều cơ sở chuyên cung cấp mắm rươi trên thị trường hiện nay, Đặc sản Bá Kiến luôn tự tin là nơi mang đến chất lượng mắm rươi đồng đều, thơm ngon và đảm bảo nhất. Mắm rươi Bá Kiến là loại mắm rươi Tứ Kỳ – Hải Dương, vùng đất nổi tiếng với những cánh đồng rươi rộng lớn. Con nào con nấy hồng hào, mập mạp và béo bùi vô cùng.
Mắm rươi Bá Kiến được tuyển chọn kỹ và do chính tay những nghệ nhân lành nghề sơ chế sạch sẽ. Sau đó, trải qua nhiều công đoạn ủ, ngâm cầu kỳ mới làm ra mẻ mắm rươi chất lượng. Trong tất cả mọi công đoạn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm luôn là yếu tố đặt lên hàng đầu. Vì thế mà thương hiệu mắm rươi Bá Kiến vẫn được khách hàng tin yêu trong suốt thời gian qua. Mắm rươi khi giao đến tay bạn luôn được đóng gói kỹ, đầy đủ tem, mắc, xuất xứ rõ ràng và đảm bảo không bị vỡ trong quá trình vận chuyển.
Mắm rươi ăn như thế nào?
Mắm rươi đã được làm chín nên có rất nhiều cách ăn khác nhau. Tùy theo sở thích, thói quen và yêu cầu món ăn mà bạn hãy lựa chọn cách ăn phù hợp. Tuy nhiên, có hai cách ăn mắm rươi chính và phổ biến nhất:
Mắm rươi chưng:
Nếu bạn cảm giác không an tâm khi ăn ăn mắm sống hoặc không lo sợ sẽ bị đau bụng thì có thể chưng mắm rươi để ăn. Cách làm này vừa giữ được mùi vị đặc trưng nhưng cũng không ảnh hưởng đến vấn đề tiêu hóa của bạn. Cho mắm rươi vào bát, đậm trứng gà và thêm các nguyên liệu như vỏ quýt, gừng, mì chín, ớt cay, một ít rượu trắng. Sau đó, cho bát mắm chưng trong nồi nước khoảng 5 phút. Bạn có thể ăn cùng cơm hoặc ăn không đều ngon.
Ăn xổi:
Cách ăn xổi mắm chưng sẽ thật tuyệt vời trong những ngày hè nóng oi ả. Chỉ cần một ít mắm rươi, ít thịt heo luộc cùng vài lát khế, không biết chừng bạn có thể ăn liền tù tì vài bát cơm mà không ngưng lại được. Ngoài ra, bạn có thể cho vỏ quýt băm nhỏ, gừng thái sợi chỉ, nước cốt chanh, ớt tươi, mì chín, tiêu và chà bông nếu thích.
Cách bảo quản mắm rươi
Như nhiều loại mắm khác, mắm rươi có độ đạm khá cao nên cần lưu ý trong cách bảo quản nếu không chúng sẽ rất nhanh hư. Mắm rươi thương hiệu Bá Kiến được sơ chế và đóng gói rất kỹ càng nên có thể để trong 12 tháng mà không bị hư nếu như bạn bảo quản đúng cách.
Mắm rươi không nhất thiết phải bảo quản trong tủ lạnh. Ở nhiệt độ thường, mắm vẫn tươi ngon và không bị biến đổi hương vị. Bạn cần để ở nơi thoáng mát, khô ráo. Ngay khi sử dụng xong phải đậy nắp kín. Tuyệt đối không dùng đũa, thìa đã dính thức ăn để lấy mắm rươi vì sẽ làm vi khuẩn sinh sôi. Tuy nhiên, thời gian tối đa để bảo quản mắm rươi chỉ là 1-2 tháng.
Cách bảo quản tốt nhất vẫn ở để ở tủ lạnh vì nhiệt độ thấp sẽ ngăn cản quá trình sinh trưởng và xâm nhập của vi sinh vật, vi khuẩn gây hại. Nếu bạn đảm bảo những lưu ý phía trên kết hợp bảo quản trong tủ lạnh thì mắm rươi có thể để trong cả 12 tháng mà không bị hư. Muốn ăn, bạn chỉ cần ngâm chai mắm trong nước lạnh để rã đông tự nhiên.
Nếu bạn có nhu cầu mua những chai mắm rươi Tứ Kỳ chất lượng, hãy nhanh tay đặt hàng trực tiếp tại cửa hàng Đặc sản Bá Kiến tại:
Địa chỉ: Số 18, Đường Trung Yên 10A, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Điện thoại: 024.66.82.3737 – 0962.08.3232 – 0915.08.5151
Trong cuốn Ẩm thực Hà Nội, Vũ Bằng đã từng viết: “Mắm rươi ăn với tôm he bông không có rau cần và rau cải cúc thì hỏng kiểu. Không thể nào quan niệm được một bữa mắm rươi “ra giáng” mà lại thiếu hai món rau quan yếu đó. Thiếu nó, thật y như một người đàn bà đẹp mà vô duyên: tẻ lắm”. Vậy mới thấy, mắm rươi đã trở thành đặc sản nổi tiếng dành cho người sành ăn. Du lịch khát vọng Việt hy vọng đã cung cấp cho bạn một nơi mua mắm rươi uy tín để bạn cùng gia đình được thưởng thức những bữa ăn ngon bên cạnh bát mắm rươi.
Chia sẻ của khách hàng về Mắm rươi là món gì? Mua ở đâu Ngon nhất? Giá mắm rươi bao nhiêu?