Trong suốt dòng chảy văn hóa, lịch sử của dân tộc, Bắc Giang được biết đến như mảnh đất trù phú với thiên nhiên đa dạng, lại mang nhiều dấu ấn lịch sử và những di tích văn hóa – tâm linh giàu giá trị. Cùng với chùa Bổ Đà, chùa Vĩnh Nghiêm là một trong những ngôi chùa linh thiêng nhất của vùng đất Kinh Bắc xưa – được coi là danh lam cổ tự của Thiền phái Trúc Lâm có tiếng lâu đời. Trong bài viết này, hãy cùng du lịch Khát Vọng Việt khám phá chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang – một trong những chốn tổ của Phật giáo ở nước ta nhé.
Nội dung bài viết
Chùa Vĩnh Nghiêm ở đâu?
Chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang (hay còn được gọi là chùa Đức La), là một ngôi chùa cổ tọa lạc tại làng Đức La, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Đây là một di tích quốc gia đặc biệt, là một trong những trung tâm Phật giáo có ý nghĩa quan trọng khu vực phía Bắc của nước ta với những giá trị lịch sử lâu đời và tài nguyên Phật giáo đang được lưu trữ tại đây.
Cụ thể, chùa Vĩnh Nghiêm tọa lạc trên một gò đồi thấp, tựa lưng vào ngọn núi Cô Tiên tạo thế đứng vững chãi. Chùa hướng ra là nơi giao thoa giữa hai dòng sông và sông Thương, sông Lục Nam.
Chùa Vĩnh Nghiêm tọa lạc tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang
Chùa Vĩnh Nghiêm cách Hà Nội khoảng 85km về phía Đông. Mất khoảng 2 giờ di chuyển từ Hà Nội, du khách có thể đặt chân tới chùa Vĩnh Nghiêm. Đây là một di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh giàu giá trị, linh thiêng. Hàng năm, chùa Vĩnh Nghiêm đều chào đón rất nhiều du khách, Phật tử thập phương về tham quan, hành hương, tìm hiểu về lịch sử ngôi chùa cũng như thực hiện các đề tài nghiên cứu liên quan.
Chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang mở cửa từ 7h sáng đến 18h chiều hàng ngày. Tùy vào những dịp đặc biệt mà nhà chùa có thể có thời gian mở đóng cửa khác nhau. Du khách đến tham quan cần lưu ý điều này.
>> Xem thêm:
Hướng dẫn di chuyển đến chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang
Với giao thông phát triển, khoảng cách khá gần, du khách có thể di chuyển đến chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang bằng nhiều phương tiện khác nhau:
- Xe khách: Từ Hà Nội, bạn có thể bắt xe khách từ bến xe Mỹ Đình/ bến xe Gia Lâm hoặc các điểm đón đi Bắc Giang. Khi bắt xe thì bạn nên gọi điện cho các nhà xe hỏi trước và bảo nhà xe cho xuống điểm đến gần chùa nhất.
- Di chuyển bằng phương tiện cá nhân: Từ Hà Nội, du khách hoàn toàn có thể di chuyển bằng ô tô riêng/ xe máy đi chùa Vĩnh Nghiêm. Thời gian di chuyển khoảng 2 giờ đồng hồ. Hiện nay, du khách có thể chạy theo hướng Nội Bài – Quốc lộ 18 – Quốc lộ 37 đến chùa Vĩnh Nghiêm hoặc chạy hướng Quốc lộ 1A tuyến Hà Nội – Bắc Giang.
Việc lựa chọn phương tiện di chuyển hoàn toàn phụ thuộc vào điểm xuất phát, nhu cầu và sở thích riêng của mỗi người. Quan trọng là trong quá trình di chuyển hãy luôn chủ động và đảm bảo thời gian bạn nhé.
Nên đi chùa Vĩnh Nghiêm vào thời gian nào?
Du khách có thể đến chùa Vĩnh Nghiêm vào bất cứ thời điểm nào trong năm để tham quan và Lễ phật. Tuy nhiên, thời điểm phù hợp nhất, cũng là lúc du khách về thăm chùa Vĩnh Nghiêm đông nhất có lẽ là vào mùa Xuân. Du khách tới đây vào mùa Xuân để vãn cảnh, hành hương, cầu nguyện cho một năm bình an, nhiều sức khỏe, may mắn, tài lộc.
Người xưa có câu:
“Ai qua Yên Tử, Quỳnh Lâm
Vĩnh Nghiêm chưa tới Thiền tâm chưa thành”
Câu thơ xưa đã chứng tỏ chùa Vĩnh Nghiêm là một ngôi chùa linh thiêng, có giá trị vô cùng quan trọng trong nền Phật giáo Việt Nam và thiền phái Trúc Lâm.
Khám phá chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang
Chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang là một trong những biểu tượng cho vẻ đẹp văn hóa tâm linh của tỉnh Bắc Giang. Ngôi chùa cổ ghi dấu ấn với kiến trúc độc đáo giữa làng quê trung du Bắc Bộ, cùng với đó là giá trị lo lớn của kho tàng mộc bản đồ sộ. Hãy cùng Du lịch Khát Vọng Việt khám phá ngay sau đây nhé.
Kiến trúc độc đáo, không gian thanh tịnh
Toàn cảnh kiến trúc chùa từ trên cao
Chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng trên diện tích 1 ha với quy mô tương đối lớn. Ngôi chùa tọa lạc giữa khu vực được bao quanh bởi lũy tre làng dày đặc. Dọc theo trục chính của chùa là các công trình như cổng tam quan, toà tiền đường, thiêu hương, thượng điện, nhà tổ đệ nhất, gác chuông, nhà tổ đệ nhị, hai dãy hành lang đông tây và khu vườn tháp.
Trên sân chùa có một tấm bia to, 6 mặt, dựng năm Hoằng Định thứ 7 (1606). Tấm bia ghi chép lại quá trình, công việc trùng tu ngôi chùa trong thời gian đó và được bảo tồn cho đến ngày này. Đối diện với tấm bia cổ là khu vườn tháp, nơi yên nghỉ của các vị sư trụ trì của chùa.
Chùa Vĩnh Nghiêm có lối kiến trúc, xây dựng mang đặc trưng của kiến trúc Việt thời xưa. Trải qua thời gian, ngôi chùa cũng bị hư hại không ít. Một số hạng mục trong chùa được trùng tu, phục dựng lại trên nền công trình cũ, vừa bảo tồn được giá trị, vừa đem đến một diện mạo nguy nga, hoành tráng, vững chắc hơn/
Năm 2015, chùa Vĩnh Nghiêm được công nhận là di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt.
Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm
Một trong những di sản quý giá nhất của chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang bên cạnh giá trị tâm linh chính là mộc bản 3000 năm tuổi.
Hiện nay, chùa Vĩnh Nghiêm lưu giữ rất nhiều cổ vật như tượng phật, chuông. Trong đó phải kể đến như tượng các vị Tổ dòng Trúc Lâm, tượng các vị sư Tổ sau này, tượng Hộ pháp, tượng La Hán… Trong số các cổ vật tại chùa còn có một chiếc mõ dài gần nửa mét, được sơn đen bóng, lỗ thoát âm có đề hai dòng viết bằng chữ Phạn – một trong những loại chữ viết được dùng để khắc mộc bản.
Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm – Di sản ký ức vô giá
Về nghĩa “mộc bản” nghĩa là những bản ghi khắc trên gỗ. Nhắc tới đây thôi chúng ta đã thấy được sự kỳ công, tỉ mỉ của người khắc mộc bản chứ chưa bàn đến giá trị trong nội dung của những mộc bản này.
Hiện nay, tại chùa Vĩnh Nghiêm lưu trữ khoảng 34 đầu sách với hơn 3000 mộc bản giá trị. Nội dung của các mộc bản chủ yếu là kinh luật nhà Phật, lịch sử hình thành và phát triển thiền phái Trúc Lâm, trước tác của 3 vị tổ thiền phái là Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang. Ngoài ra, mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm còn ghi chép lại những bài thơ, phú, nhật ký của Mạc Đĩnh Chi và một số vị cao tăng. Nghiên cứu mộc thư khố, chúng ta có lượng thông tin phong phú, đa dạng về lịch sử Phật giáo, tư tưởng hành đạo, nhập thế của thiền phái Trúc Lâm, văn học, phong tục tập quán cùng sự phát triển của nghề khắc in mộc thư và nghệ thuật chạm khắc gỗ của Việt Nam.
Đặc biệt một số mộc thư giới thiệu cách chữa bệnh bằng thuốc nam, cách châm cứu với bản sơ đồ chỉ dẫn các huyệt rõ ràng. Hiện nay phòng mạch của nhà chùa vẫn kế thừa các bài thuốc ghi trong mộc thư để chữa các bệnh về thần kinh, đau xương khớp và các bệnh về tiêu hóa.
Có thể khẳng định rằng, mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm là kho di sản tư liệu có giá trị về cả tri thức, lịch sử và văn hóa, tâm linh. Năm 2012, mộc bản kinh Phật chùa Vĩnh Nghiêm đã chính thức được công nhận là Di sản ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Một số điểm tham quan gần chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang
Chùa Vĩnh Nghiêm là mắt xích quan trọng con đường du lịch văn hóa tâm linh của Bắc Giang, dẫn lên Tây Yên Tử. Du khách đến chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang cũng có thể tham quan một số điểm đến gần đó.
Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ
Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ nằm tại huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang, cách chùa Vĩnh Nghiêm khoảng 30km về phía Đông.
Khu du lịch Suối Mỡ – Điểm hẹn sinh thái, tâm linh
Suối Mỡ được biết đến với những cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, với những dòng suối nhỏ, thác nước, hồ nước trong xanh. Tại khu du lịch Suối Mỡ, bạn có thể tham gia nhiều hoạt động vui chơi giải trí như bơi lội, câu cá, leo núi, tham quan các điểm tham quan, khám phá thiên nhiên. Ngoài ra, khu du lịch còn có các khu vực ẩm thực với các món ăn đặc sản của vùng đất Bắc Giang như chả quế, nem chua, rượu ngô,…
Lịch sử hình thành Suối Mỡ gắn với câu chuyện và giá trị tâm linh đặc biệt. Tương truyền, vua Hùng Định Vương thứ IX có nàng công chúa Quế Mỵ Nương, hiền thục, nết na, nhân hậu. Nàng được nhiều vương tôn, công tử đến cầu hôn nhưng đều từ chối bởi nàng đam mê du ngoạn, đặc biệt là đến thung lũng Huyền Đinh – Yên Tử. Một ngày, khi đi du ngoạn thấy đất đai cùng này khô cằn, nàng đã ấn tay vào từng phiến đá. Từng dòng nước mát lành bất ngờ chảy ra từ đá tạo thành suối, cung cấp cho đồng ruộng, người dân canh tác thành công.
Con Suối này sau chính là Suối Mỡ (hay Suối Mẫu). Người dân địa phương vì để ghi nhớ công an của nàng đã lập ba ngôi đền thờ kế tiếp nhau dọc theo bờ suối là đền Hạ, đền Trung, đền Thượng và suy tôn nàng là Thánh mẫu thượng ngàn. Vì vậy, du khách khi tới đây có thể tham quan các ngôi đền trong khu du lịch.
Tại Bắc Giang, Suối Mỡ là địa danh nổi tiếng trong trên đường lên Tây Yên Tử.
Khu du lịch tâm linh Tây Yên Tử
Từ chùa Vĩnh Nghiêm, đi qua Suối Mỡ về hướng Đông Bắc, du khách sẽ hướng về Tây Yên Tử. Khu du lịch tâm linh Tây Yên Tử nằm tại huyện Sơn Động, Bắc Giang, giáp với tỉnh Quảng Ninh ở phía Đông.
Nằm cách Hà Nội khoảng 130km, du khách có thể khám phá Tây Yên Tử trong ngày, hoặc kết hợp tour Vĩnh Nghiêm – Suối Mỡ – Tây Yên Tử. Đây là một quần thể di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh nằm ở phía Tây dãy núi Yên Tử linh thiêng bao gồm quảng trường, khu rừng nguyên sinh, đền, chùa, nhà ga cáp treo. Hệ thống các di tích trang nghiệm được bao bọc bởi hệ sinh thái rừng nguyên sinh đồ sộ.
Tây Yên Tử – Niềm tự hào của du lịch Bắc Giang
Từ Tây Yên Tử, du khách có thể đi cáp treo hoặc chinh phục đỉnh thiêng Yên Tử, chùa Đồng. Đây là con đường hành hương được nhiều du khách hướng về. Từ khi hoàn thành xong và chính thức đi vào hoạt động, khu du lịch sinh thái tâm linh Tây Yên Tử đã góp phần thúc đẩy du lịch Bắc Giang, tạo thành con đường hoàn chỉnh tái hiện chặng đường hành hương của phật hoàng Trần Nhân Tông từ chùa Vĩnh Nghiêm, qua chùa Mã Yên, đến Hòn Tháp, Hồ Bấc, chùa Am Vãi lên Tây Yên Tử.
Khu du lịch Tây Yên Tử được xây dựng quy mô, đồ sộ với kiến trúc hoành tráng, trở thành địa điểm tham quan và check-in hấp dẫn tại Bắc Giang.
Chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang không hổ danh là danh lam cổ tự của vùng Kinh Bắc. Những giá trị về kiến trúc, lịch sử, văn hóa và kho tàng tri thức có giá trị to lớn đang được lưu giữ tại chùa chắc chắn sẽ còn sống mãi với thời gian. Nếu có dịp về Bắc Giang, hãy ghé thăm chùa Vĩnh Nghiêm, khám phá con đường hình thành của thiền phái Trúc Lâm bạn nhé.
"Là người đam mê du lịch, với Tôi du lịch là cuộc sống, sứ mệnh của chúng Tôi là thiết kế và tổ chức những Tour du lịch có giá trị cao cho mọi khách hàng, giúp khách hàng có được những chuyến đi thực sự ý nghĩa, vui vẻ và bình an, giúp gắn kết tất cả các thành viên để mọi người hiểu nhau hơn và làm việc hiệu quả hơn"
Chia sẻ của khách hàng về Chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang – Về thăm danh lam cổ tự, chốn tổ của Phật giáo